Το Νόμπελ Χημείας για το 2025 απονεμήθηκε στους επιστήμονες Σουσούμου Κιταγκάουα, Ρίτσαρντ Ρόμπσον και Όμαρ Γιάγκι, όπως ανακοίνωσε το μεσημέρι της Τετάρτης (8/10) η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.
Οι τρεις ερευνητές τιμήθηκαν για την ανάπτυξη μεταλλικών-οργανικών πλαισίων (MOF), μια καινοτόμο κατηγορία υλικών με εξαιρετικά πορώδη δομή, που προσφέρει νέες δυνατότητες στη χημεία και σε κρίσιμους τομείς όπως η περιβαλλοντική τεχνολογία και η βιομηχανία.
Σύμφωνα με την επιτροπή των βραβείων, «μέσω της ανάπτυξης μεταλλο-οργανικών πλαισίων, τα πρόσωπα που βραβεύονται παρείχαν στους χημικούς νέες ευκαιρίες για την επίλυση κάποιων από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε».
Τα MOF είναι μοριακές δομές με μεγάλες κοιλότητες, μέσω των οποίων μπορούν να κυκλοφορούν αέρια και άλλα χημικά. Οι εφαρμογές τους είναι εντυπωσιακές:
- Συλλογή νερού από τον αέρα της ερήμου
- Δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα
- Αποθήκευση τοξικών αερίων
- Κατάλυση χημικών αντιδράσεων
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ για τη Χημεία, Χάινερ Λίνκε, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Βρήκαν τρόπους να δημιουργήσουν εντελώς πρωτότυπα υλικά, με μεγάλες κοιλότητες στο εσωτερικό τους, σαν δωμάτια σε ξενοδοχείο, όπου μόρια-επισκέπτες μπορούν να εισέρχονται και να εξέρχονται. Μια μικρή ποσότητα ενός τέτοιου υλικού μπορεί να είναι σχεδόν σαν την τσάντα της Ερμιόνης στον Χάρι Πότερ – αποθηκεύει τεράστιες ποσότητες αερίου σε μικροσκοπικό όγκο».
Παρότι μέχρι σήμερα τα MOF έχουν χρησιμοποιηθεί κυρίως σε μικρή κλίμακα, πολλές εταιρείες επενδύουν στη μαζική παραγωγή και εμπορευματοποίησή τους. Ήδη, η βιομηχανία ηλεκτρονικών αξιοποιεί τα MOF για τον περιορισμό τοξικών αερίων στην παραγωγή ημιαγωγών.
Οι βραβευμένοι επιστήμονες:
- Σουσούμου Κιταγκάουα – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο, Ιαπωνία
- Ρίτσαρντ Ρόμπσον – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, Αυστραλία
- Όμαρ Γιάγκι – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ, ΗΠΑ
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 #NobelPrize in Chemistry to Susumu Kitagawa, Richard Robson and Omar M. Yaghi “for the development of metal–organic frameworks.” pic.twitter.com/IRrV57ObD6— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 8, 2025
