Το πρωί της Τρίτης, 7 Οκτωβρίου 2025, το Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε στους Τζον Κλαρκ, Μισέλ Ντεβορέ και Τζον Μ. Μαρτίνις για την ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβαντοποίησης της ενέργειας σε ηλεκτρικό κύκλωμα.
Οι τρεις επιστήμονες απέδειξαν ότι οι παράξενες ιδιότητες του κβαντικού κόσμου μπορούν να παρατηρηθούν σε συστήματα αρκετά μεγάλα ώστε να χωρούν στην παλάμη του χεριού. Το υπεραγώγιμο κύκλωμά τους μπορούσε να μεταπηδήσει από μια κατάσταση σε άλλη μέσω κβαντικής σήραγγας, ενώ απορροφούσε και εξέπεμπε ενέργεια σε διακριτές ποσότητες, όπως προβλέπει η κβαντομηχανική.
Το έργο τους απαντά σε ένα θεμελιώδες ερώτημα της φυσικής: Πόσο μεγάλο μπορεί να είναι ένα σύστημα που εμφανίζει κβαντομηχανικά φαινόμενα; Τα πειράματα τους έδειξαν ότι τέτοια φαινόμενα μπορούν να παρατηρηθούν σε μακροσκοπική κλίμακα.
Η διάταξη που χρησιμοποίησαν βασίστηκε σε υπεραγωγούς και ενώσεις Josephson, επιτρέποντας τη μελέτη φαινομένων όπως η σήραγγα και η κβαντοποίηση ενέργειας. Το σύστημα συμπεριφερόταν σαν ένα ενιαίο «σωματιδιοειδές» που μπορούσε να διαφύγει από την κατάσταση μηδενικής τάσης μέσω κβαντικής σήραγγας.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ, Όλε Έρικσον, δήλωσε:
«Η αιωνόβια κβαντομηχανική συνεχίζει να μας εκπλήσσει και αποτελεί τη βάση της ψηφιακής τεχνολογίας.»
Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, το οποίο μοιράζονται οι νικητές.
Η ανακάλυψη ανοίγει τον δρόμο για την επόμενη γενιά κβαντικής τεχνολογίας:
- Κβαντική κρυπτογραφία
- Κβαντικοί υπολογιστές
- Κβαντικοί αισθητήρες
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 #NobelPrize in Physics to John Clarke, Michel H. Devoret and John M. Martinis “for the discovery of macroscopic quantum mechanical tunnelling and energy quantisation in an electric circuit.” pic.twitter.com/XkDUKWbHpz— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2025
