Μία ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Ιουνίου του 323 πΧ, πέθανε ο Μακεδόνας στρατηλάτης Μέγας Αλέξανδρος.
Λέγεται πως όταν ρώτησαν τον Μέγα Αλέξανδρο πώς κατάφερε μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, να κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο εκείνος απάντησε: «Με θέληση, με παραμύθια και με την τέχνη της εξαπάτησης»!
Ο Μακεδόνας στρατηλάτης στη σύντομη ζωή του κατάφερε να πετύχει όσα άλλοι δεν μπορούσαν ούτε να φανταστούν.
Βασιλιάς της Μακεδονίας στα 20 του χρόνια, έσπειρε τον τρόμο στους αντιπάλους του καθώς με αποφασιστικότητα και αστραπιαίες κινήσεις, «έκοβε» κάθε συζήτηση για το ποιος είναι ο κυρίαρχος.
Στον Γρανικό, στην Ισσό, στα Γαυγάμηλα ισοπέδωσε τους Πέρσες και δύο φορές λίγο έλειψε να πιάσει αιχμάλωτο τον ίδιο τον Δαρείο. Προχώρησε και πέρα από την Περσία. Έφτασε μέχρι τις μακρινές Ινδίες σε μία κοσμοϊστορική εκστρατεία. Η αυτοκρατορία, με σημερινούς όρους, ξεκινούσε από τα Βαλκάνια και έφτανε μέχρι το Πακιστάν!
Νικούσε τους εχθρούς του με την ίδια ευκολία που αντιλαμβανόταν τις συνωμοσίες εναντίον του και τις κατέπνιγε χωρίς δεύτερη κουβέντα. Ήταν ο στρατηλάτης που πάντα ζητούσε περισσότερα από αυτά που είχε.
Είναι γνωστό, άλλωστε, πως όταν κάποια στιγμή ο Δαρείος έστειλε πρέσβεις στον Αλέξανδρο για να του προσφέρουν τη μισή περσική αυτοκρατορία, την κόρη του ως σύζυγο και δέκα χιλιάδες τάλαντα προκειμένου να σταματήσει να τον καταδιώκει, ο Παρμενίωνας είπε στον Μακεδόνα στρατηγό πως: «Εγώ αν ήμουν Αλέξανδρος θα τα δεχόμουν», για να απαντήσει ο Αλέξανδρος «Και εγώ, αν ήμουν Παρμενίων θα τα δεχόμουν»!
Απέρριψε την πρόταση και συνέχισε μέχρι να κατακτήσει τα πάντα στο πέρασμα του.
Το μόνο που λύγισε τον Μέγα Αλέξανδρο ήταν ο θάνατος του πιο στενού του φίλου, του Ηφαιστίωνα. Η υγεία του κλονίστηκε και τελικά πέθανε, με βάση τα ιστορικά στοιχεία που αντλούνται από τον Πλούταρχο, μία ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Ιουνίου του 323 πΧ.
Ακόμα και τότε, ωστόσο, τίποτα δεν είχε τελειώσει. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν δύο μεγάλα μυστήρια: Πώς πέθανε και κυρίως πού είναι ο τάφος του;
Πώς πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος
Στα τέλη της άνοιξης του 323 πΧ, ο Αλέξανδρος, που ετοιμαζόταν για ακόμα μία πολεμική εκστρατεία, βρισκόταν στη Βαβυλώνα (το σημερινό Ιράκ). Είχε αρχίσει να παραπονιέται πως πονούσε υπερβολικά στην κοιλιά του, ένιωθε ρίγη, είχε πυρετό, ίδρωνε και ένιωθε μία τρομερή εξάντληση.
Παρόλα αυτά, ωστόσο, δεν έριξε ρυθμούς, ήθελε τα πάντα να περνάνε από τα χέρια του και κυρίως ουδέποτε σταμάτησε να πίνει άφθονο αλκοόλ.
Η υγεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στην πραγματικότητα, ποτέ δεν επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα. Κάθε ημέρα ήταν και χειρότερα, μέχρι που τελικά (το πιθανότερο σενάριο) στις 10 Ιουνίου άφησε την τελευταία του πνοή.
Βέβαια, το ότι ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε δεν σημαίνει πως ακόμα και σήμερα γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα από το τι πέθανε. Δεν ξέρουμε καν αν πέθανε από κάποια ασθένεια ή δηλητηριάστηκε. Ούτε, βέβαια, ξέρουμε ποιος μπόρεσε να κάνει κάτι τέτοιο ή με ποιον τρόπο το έκανε (αν το έκανε).
Οι περισσότεροι ιστορικοί καταλήγουν πως ο Μακεδόνας στρατηλάτης πέθανε από ελονοσία ή τυφοειδή πυρετό που «σάρωναν» εκείνη την εποχή τη Βαβυλώνα.
Ακόμα και αυτές οι δύο θεωρίες, ωστόσο, έχουν θολά σημεία. Τα συμπτώματα που εμφάνισε ο Αλέξανδρος δεν συμφωνούν απόλυτα με την ελονοσία αλλά ούτε κάποια επιδημία τυφοειδή πυρετού υπήρχε σε έξαρση εκείνη την περίοδο στην περιοχή.
Τις τελευταίες δεκαετίες κέρδισε έδαφος η θεωρία της δηλητηρίασης. Και αυτή, όμως, έχει διάφορα θολά σημεία, όπως για παράδειγμα το ότι ο Αλέξανδρος υπέφερε για περίπου 11 ημέρες πριν αφήσει την τελευταία του πνοή. Εαν είχε δηλητηριαστεί από αρσενικό, όπως είναι το επικρατέστερο σενάριο, τότε το τέλος θα είχε έρθει πιο γρήγορα.
Ένα άλλο σενάριο αναφέρει πως το δηλητήριο που σκότωσε τον Αλέξανδρο θα μπορούσε να είναι η ουσία που βγαίνει από το φυτό veratrum album. Τη συγκεκριμένη ουσία τη χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ελλάδα ως βότανο κατά των εμετών αλλά σε μεγάλες ποσότητες θα μπορούσε να σκοτώσει τον ασθενή.
Βέβαια, σε μία τέτοια περίπτωση και με δεδομένο πως ο Αλέξανδρος έκανε εμετούς την κρίσιμη περίοδο, θα μπορούσε να του είχε χορηγηθεί κατά λάθος υπερβολική δόση. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει με σιγουριά.
Τα τελευταία χρόνια κάποιοι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μία ακόμα θεωρία σύμφωνα με την οποία ο Αλέξανδρος έπασχε από το σπάνιο, αυτοάνοσο σύνδρομο Γκιλαίν-Μπαρέ (Guillain-Barré Syndrome), το οποίο προκλήθηκε όταν αρρώστησε από τύφο.
Στο σενάριο αυτό φαίνεται να συνηγορεί το γεγονός ότι ο Αλέξανδρος αφενός είχε πλήρη συνείδηση και αφετέρου έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί και το ότι σύμφωνα με μαρτυρίες έμοιαζε σα να ήταν ζωντανός επί έξι ημέρες μετά το θάνατό του.
Έμοιαζε ζωντανός επειδή το πιθανότερο (σύμφωνα πάντα με αυτή την εκδοχή) είναι πως ήταν ζωντανός καθώς το συγκεκριμένο σύνδρομο προκαλεί πλήρη παράλυση! Είναι γνωστό, άλλωστε, πως οι γιατροί εκείνα τα χρόνια, για να καθορίσουν αν κάποιος είναι νεκρός βασίζονταν στην παρουσία, ή την απουσία της αναπνοής, αντί του σφυγμού…
Πού είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Και αν είναι μεγάλο μυστήριο το πώς πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος σκεφτείτε πόσο μεγάλο μυστήριο είναι το πού βρίσκεται ο τάφος του. Η τοποθεσία της «τελευταίας κατοικίας» του Μακεδόνα στρατηλάτη αποτελεί ένα από τα άλυτα μυστήρια της αρχαιολογίας.
Οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς είναι περισσότερες από αυτές που μπορούμε να… «καταναλώσουμε» και αυτό γιατί ο τάφος του Αλέξανδρου είναι κάτι σαν το Ιερό Δισκοπότηρο για τους αρχαιολόγους.
Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ κορυφαία βυζαντινολόγος και πρώτη γυναίκα πρύτανης στη μακραίωνη ιστορία του πανεπιστημίου της Σορβόννης, επιμένει πως ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου βρίσκεται στη Βεργίνα.
Οι περισσότεροι αρχαιολόγοι, ωστόσο, λένε πως η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ είναι ιστορικός και όχι αρχαιολόγος και η θεωρία της έχει πολλά κενά τα οποία δεν καλύπτονται με τίποτα.
Η κορυφαία βυζαντινολόγος λέει πως μέσα στην ολόχρυση λάρνακα της Βεργίνας βρίσκονται τα οστά του Αλέξανδρου και όχι του Φιλίππου αφού η Ολυμπιάδα (η μητέρα του στρατηλάτη) έστειλε τον Περδίκκα κι εκείνος έκλεψε από την Αίγυπτο τέφρα και οστά και τα μετέφερε πίσω στην πατρίδα.
Η Αγγελική Κοτταρίδη, ωστόσο, μαθήτρια του Μανόλη Ανδρόνικου που ανακάλυψε τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας, λέει πως «τα οστά έχουν μελετηθεί από ανθρωπολόγους. Μπορείς από τη μελέτη τους να προσδιορίσεις την ηλικία του νεκρού και το φύλο. Ο συγκεκριμένος νεκρός διένυε την πέμπτη δεκαετία της ζωής του. Ήταν στα 45 έτη ή κάπου μεταξύ 43-47 ετών. Αποκλείεται, σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους, να είναι μεταξύ 30-33 ετών. Δεν μπορεί να υπάρχει ένας τέτοιος άνθρωπος στον τάφο».
Η συντριπτική πλειονότητα των αρχαιολόγων συμφωνούν πως ο τάφος του Μεγάλο Αλεξάνδρου βρίσκεται (ή βρισκόταν) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ίσως κάπου από την πόλη. Ίσως σε κάποιο σημείο της πόλης που, πλέον, βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η πιθανότερη αιτία για αυτό το άλυτο μυστήριο είναι πως το σώμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου μεταφέρθηκε και θάφτηκε περισσότερες από μία φορές, «συνάντησε» πολλές ιστορικές καταστροφές που συνέβαιναν στα σημεία που είχε τοποθετηθεί και έτσι τα ίχνη του χάθηκαν μέσα στον χρόνο χωρίς κανείς να μπορεί να είναι σίγουρος σήμερα.
Από τη Βαβυλώνα, προς τη σημερινή Συρία και από εκεί στην Αίγυπτο είναι ένα τεράστιο ταξίδι, σε δύσκολες συνθήκες, στη διάρκεια του οποίου κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να είχε συμβεί.
Ακόμα και αυτά που σήμερα οι αρχαιολόγοι θεωρούν ως «ιστορικά στοιχεία» δεν είναι παρά καταγραφές μεταγενέστερες των «γεγονότων» που παρουσιάζουν άρα μπορεί να έχουν επίσης αλλοιωθεί.
Η τελευταία ιστορική αναφορά για τον τάφο έχει να κάνει με την επίσκεψη του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα, του Αύγουστου, στην πόλη της Αιγύπτου. Από εκεί και πέρα καμία άλλη αναφορά δεν υπάρχει. Ήταν σαν να… χάθηκε ξαφνικά. Πολλοί συνδέουν την «εξαφάνιση» αυτή ακόμα και με την άνοδο του Χριστιανισμού και τις σταυροφορίες. Στην πραγματικότητα, όμως, κανείς δεν ξέρει.
Ίσως πράγματι το μεγάλο μυστικό να κρύβεται στην Αλεξάνδρεια αλλά με τόσο λίγα ιστορικά στοιχεία είναι λίγο δύσκολο να ξεκινήσει μία ανασκαφή που θα ταλαιπωρήσει πολλές χιλιάδες ανθρώπους και θα αναστατώσει την οικονομική ζωή μίας μεγαλούπολης.
Η σύγχρονη Αλεξάνδρεια είναι σε μεγάλο βαθμό χτισμένη πάνω στην αρχαία Αλεξάνδρεια και αυτό σημαίνει πως η ζωή χιλιάδων ανθρώπων θα αλλάξει ριζικά.
Πηγή: reader.gr
